Χουάν Ρούλφο - Πέδρο Πάραμο

‘’Ήρθα στην Κομάλα γιατί μου είπαν πως εδώ ζούσε ο πατέρας μου, κάποιος Πέδρο Πάραμο. Μου το  είπε η μητέρα μου. Κι εγώ της υποσχέθηκα πως θα ερχόμουν να τον βρω μόλις  θα πέθαινε. Της έσφιξα τα χέρια, σημάδι ότι θα το έκανα, γιατί εκείνη βάδιζε τότε προς τον θάνατο κι εγώ  ήμουν πρόθυμος να της υποσχεθώ τα πάντα.’’

Έτσι ξεκινά το βιβλίο  αυτό. Ένας γιος αναζητά τον πατέρα του, ο Χουάν αναζητά τον Πέδρο, η υπόσχεση στους νεκρούς πρέπει να τηρηθεί. Θα ταξιδέψει στην Κομάλα, τον τόπο των μητρικών αναμνήσεων, στο τόπο των ψιθύρων, στον τόπο των νεκρών.

Κατά την είσοδό του στο χωριό θα συναντήσει τον Αμπούνδιο, έναν ακόμη γιο του Πάραμο, ο οποίος και θα τον πληροφορήσει για το θάνατό του. Ο Χουάν θα μπει στο χωριό και η εικόνα της απώλειας θα τον εκπλήξει.

Υπάρχουνε χωριά που μυρίζουν δυστυχία. Τα αναγνωρίζεις μόλις ρουφήξεις λίγο από τον αέρα τους, αέρα γέρικο και πνιγηρό, φτωχό και ισχνό όπως καθετί γέρικο. Αυτό είναι ένα από ετούτα τα χωριά.

Και εδώ ξεκινούν οι αφηγήσεις, αφηγήσεις προσώπων νεκρών ή μη, δεν έχει σημασία εδώ τα πάντα αποκτούν άλλο νόημα. Αφηγήσεις δίχως χρονολογική τάξη, όλα συμβαίνουν σε μια στιγμή,  προτάσεις να συνεχίζουν μια αφήγηση μιας σελίδας πριν, παρόν-παρελθόν μπουρδουκλώνονται , διάλογοι ξεπηδούν εδώ και εκεί, ζωή και θάνατος ένα. Ο χρόνος κατακερματίζεται.

Σιγά-σιγά η ιστορία του Πέδρο ξετυλίγεται. Ένα κάθαρμα αυτό ήταν ο Πέδρο που οδήγησε ένα ολόκληρο χωριό στην φτώχεια, στην πείνα και στην ερήμωση. Η δική του τιμωρία ένας έρωτας ανεκπλήρωτος, ο πόθος του σβήνει σε ξένα σώματα.

Τα πάντα με το τίμημά τους. Ο Χουάν χάνεται στα μουρμουρητά.

 Ψίθυροι, γέλα, σκιές οι κάτοικοι του χωριού με τον θάνατο να έχει βάλει τέλος. Πως θα μπορούσε  να είναι μια αρχή άλλωστε; Τα όρια μεταξύ χώρου και χρόνου δυσδιάκριτα, φιγούρες εμφανίζονται κι εξαφανίζονται και η φαντασία να οργιάζει.

Άκρως ατμοσφαιρικό , ένα κείμενο που στην αρχή σε μπερδεύει , αδύνατο να ακολουθήσεις. Έπειτα όλα μπαίνουν στη σειρά, περίπου.

Μην γελιόμαστε μια ανάγνωση δεν αρκεί, σίγουρα όχι. Στις επόμενες όλα γίνονται πιο ξεκάθαρα και η δική σου έκπληξη μεγαλώνει. Εδώ μιλάμε για λογοτεχνία.

Ένα βιβλίο με πρωταγωνιστή το χωριό. Ένας τόπος που αναζητά απεγνωσμένα την σιωπή κι  η σιωπή  που αναζητά απεγνωσμένα τις λέξεις.

Η μετάφραση εξαιρετική, επιλέγοντας να ακολουθήσει πιστά την αρκετά περίπλοκη στίξη του συγγραφέα.

Μετάφραση : Έφη Γιαννοπούλου
Εκδόσεις : Πατάκη.